น้ำแร่…กินทุกวันต้องระวัง?
หลายคนอาจสงสัยว่าน้ำแร่แตกต่างจากน้ำธรรมดาอย่างไร เราทราบกันดีว่าน้ำแร่มีแร่ธาตุเป็นส่วนประกอบ แต่น้ำทั่วไปก็มีแร่ธาตุเช่นกันใช่หรือไม่? แล้วเราจะได้แร่ธาตุอะไรบ้างจากการดื่มน้ำแร่ และมีผลข้างเคียงหรือไม่? มาหาคำตอบกันครับ
น้ำแร่คืออะไร?
ในประเทศไทย น้ำแร่ธรรมชาติถูกควบคุมโดยสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ซึ่งกำหนดให้น้ำแร่ธรรมชาติต้องมีคุณสมบัติดังนี้:
- มาจากแหล่งน้ำใต้ดินตามธรรมชาติ
- มีแร่ธาตุที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ
- ไม่ผ่านกระบวนการเติมแร่ธาตุหรือสารอื่นใด ยกเว้นก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์
น้ำแร่สามารถผ่านกระบวนการบางอย่างได้ เช่น การเติมก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์เพื่อให้มีฟอง และการกำจัดสารพิษ แต่การแปรรูปต้องอยู่ในขอบเขตที่จำกัด
แร่ธาตุในน้ำแร่
แร่ธาตุที่พบในน้ำแร่ของไทยมักประกอบด้วย:
- แคลเซียม: ช่วยเสริมสร้างกระดูกและฟัน
- แมกนีเซียม: สนับสนุนการทำงานของระบบประสาทและกล้ามเนื้อ
- โซเดียม: ช่วยควบคุมสมดุลของน้ำในร่างกาย
- โพแทสเซียม: สำคัญต่อการทำงานของระบบประสาทและกล้ามเนื้อ
- ไบคาร์บอเนต: ช่วยรักษาสมดุลความเป็นกรด-ด่างในร่างกาย
ปริมาณแร่ธาตุในน้ำแร่จะแตกต่างกันไปตามแหล่งที่มา โดยทั่วไปแล้ว การดื่มน้ำแร่เพียงอย่างเดียวอาจไม่เพียงพอที่จะส่งผลอย่างมีนัยสำคัญต่อสุขภาพ แต่ก็สามารถเป็นแหล่งแร่ธาตุเสริมที่ดีได้
น้ำแร่แตกต่างจากน้ำประเภทอื่นอย่างไร?
- น้ำประปา: ในประเทศไทย น้ำประปาถูกควบคุมโดยการประปานครหลวงหรือการประปาส่วนภูมิภาค มีแร่ธาตุบางชนิดแต่ปริมาณอาจไม่แน่นอน
- น้ำกรอง: มักเป็นน้ำประปาที่ผ่านการกรอง ซึ่งอาจกำจัดทั้งสิ่งปนเปื้อนและแร่ธาตุบางส่วนออกไป
- น้ำดื่มบรรจุขวด: อาจเป็นน้ำจากแหล่งธรรมชาติหรือน้ำประปาที่ผ่านการกรอง ปริมาณแร่ธาตุจะแตกต่างกันไปตามแหล่งที่มาและกระบวนการผลิต
- น้ำอัลคาไลน์: น้ำที่มีค่า pH สูงกว่าน้ำดื่มทั่วไป บางครั้งอาจมีการเติมแร่ธาตุเพื่อเพิ่มความเป็นด่าง
- น้ำอิเล็กโทรไลต์: น้ำที่เติมแร่ธาตุที่มีประจุไฟฟ้า เช่น โซเดียม โพแทสเซียม เพื่อช่วยในการเติมเกลือแร่หลังการออกกำลังกาย
- น้ำด่าง pH 8.5: น้ำที่ผ่านกระบวนการทำให้มีค่า pH สูงขึ้น (เป็นด่าง) ซึ่งกำลังได้รับความนิยมในประเทศไทย
ประโยชน์ที่อาจได้รับจากการดื่มน้ำแร่
- แหล่งแมกนีเซียมที่ดี: ช่วยสนับสนุนการทำงานของระบบประสาทและกล้ามเนื้อ
- เสริมสร้างกระดูก: แคลเซียมในน้ำแร่มีความสามารถในการดูดซึมที่ดี
- สนับสนุนสุขภาพหัวใจ: แมกนีเซียมและแคลเซียมอาจช่วยควบคุมอัตราการเต้นของหัวใจ
- ส่งเสริมการไหลเวียนของเลือด: แคลเซียม แมกนีเซียม และโพแทสเซียมมีส่วนช่วยในการไหลเวียนของเลือด
- ช่วยระบบย่อยอาหาร: แมกนีเซียมอาจช่วยในการขับถ่าย
- รสชาติอาจช่วยให้ดื่มน้ำมากขึ้น: หากชอบรสชาติของน้ำแร่ อาจทำให้ดื่มน้ำได้มากขึ้น ซึ่งส่งผลดีต่อสุขภาพโดยรวม
ข้อควรระวังในการดื่มน้ำแร่
- ปริมาณโซเดียม: น้ำแร่บางยี่ห้ออาจมีโซเดียมสูง ควรระวังหากต้องจำกัดการบริโภคโซเดียม
- ไมโครพลาสติก: น้ำแร่ที่บรรจุในขวดพลาสติกอาจมีไมโครพลาสติกปนเปื้อน แม้ยังไม่ทราบผลกระทบแน่ชัด แต่ก็เป็นประเด็นที่ควรตระหนัก
- น้ำแร่อัดก๊าซอาจทำให้เรอ: เนื่องจากมีกรดคาร์บอนิก อาจทำให้เกิดอาการท้องอืดในบางคน
- อาจกัดกร่อนเคลือบฟัน: น้ำแร่อัดก๊าซมีความเป็นกรดสูงกว่าน้ำทั่วไป อาจส่งผลต่อเคลือบฟันหากดื่มในปริมาณมาก
ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา น้ำด่าง pH 8.5 ได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นในประเทศไทย มาเปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างน้ำแร่และน้ำด่าง pH 8.5 กันครับ:
- แหล่งที่มา:
- น้ำแร่: มาจากแหล่งน้ำใต้ดินตามธรรมชาติ
- น้ำด่าง pH 8.5: มักเป็นน้ำที่ผ่านกระบวนการทำให้เป็นด่าง เช่น การกรองผ่านแร่ธาตุหรือการใช้เครื่องทำน้ำด่าง
- ค่า pH:
- น้ำแร่: มีค่า pH ที่แตกต่างกันไปตามแหล่งกำเนิด อาจเป็นกลางหรือเป็นด่างเล็กน้อย
- น้ำด่าง pH 8.5: มีค่า pH ที่เป็นด่างชัดเจน (5)
- แร่ธาตุ:
- น้ำแร่: มีแร่ธาตุที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ ปริมาณและชนิดขึ้นอยู่กับแหล่งกำเนิด
- น้ำด่าง pH 8.5: อาจมีการเติมแร่ธาตุเพื่อเพิ่มความเป็นด่าง เช่น แคลเซียม แมกนีเซียม โพแทสเซียม
- การควบคุมคุณภาพ:
- น้ำแร่: ควบคุมโดย อย. ต้องมีคุณสมบัติตามที่กำหนดและระบุแหล่งที่มาชัดเจน
- น้ำด่าง pH 8.5: ต้องได้รับการรับรองจาก อย. เช่นกัน แต่มาตรฐานการควบคุมอาจแตกต่างจากน้ำแร่
- ประโยชน์ที่กล่าวอ้าง:
- น้ำแร่: มักเน้นเรื่องแร่ธาตุที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย
- น้ำด่าง pH 8.5: มักอ้างถึงการช่วยลดความเป็นกรดในร่างกาย แต่ยังไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่ชัดเจนรองรับ
- รสชาติ:
- น้ำแร่: มีรสชาติที่แตกต่างกันไปตามแร่ธาตุที่มี บางคนชอบรสชาติเฉพาะตัวของน้ำแร่
- น้ำด่าง pH 8.5: มักมีรสชาติคล้ายน้ำทั่วไป แต่บางคนอาจรู้สึกว่ามีรสชาติแตกต่างเล็กน้อย
- ราคา:
- น้ำแร่: มีทั้งราคาประหยัดและราคาสูง ขึ้นอยู่กับแหล่งที่มาและแบรนด์
- น้ำด่าง pH 8.5: มักมีราคาสูงกว่าน้ำดื่มทั่วไป เนื่องจากกระบวนการผลิตและการทำการตลาด
- ความนิยมในไทย:
- น้ำแร่: เป็นที่นิยมมานาน โดยเฉพาะในกลุ่มคนรักสุขภาพ
- น้ำด่าง pH 8.5: ได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา มักถูกนำเสนอเป็นเทรนด์สุขภาพใหม่
ข้อควรระวัง: แม้ว่าทั้งน้ำแร่และน้ำด่าง pH 8.5 จะมีจุดเด่นของตัวเอง แต่การดื่มน้ำสะอาดทั่วไปในปริมาณที่เพียงพอก็เป็นสิ่งสำคัญสำหรับสุขภาพที่ดี ก่อนเลือกดื่มน้ำประเภทใดเป็นประจำ ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการ โดยเฉพาะหากมีโรคประจำตัวหรือข้อกังวลด้านสุขภาพ
สรุปแล้ว น้ำแร่สามารถเป็นทางเลือกที่ดีสำหรับการดื่มน้ำ โดยเฉพาะสำหรับคนไทยที่อาศัยในพื้นที่ที่น้ำประปาอาจไม่ปลอดภัยหรือมีรสชาติไม่ดี อย่างไรก็ตาม ควรเลือกน้ำแร่ที่ได้รับการรับรองจาก อย. และควรพิจารณาปริมาณแร่ธาตุให้เหมาะสมกับความต้องการของร่างกาย นอกจากนี้ การดื่มน้ำสะอาดจากแหล่งอื่นๆ ร่วมด้วยก็เป็นสิ่งสำคัญเพื่อการบริโภคน้ำที่หลากหลายและมีประโยชน์ต่อสุขภาพ
แหล่งอ้างอิง
1.https://www.accessdata.fda.gov/scripts/cdrh/cfdocs/cfcfr/CFRSearch.cfm?fr=165.110
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5318167/
3. https://www.pastemagazine.com/articles/2015/08/bubbles-everything-you-need-to-know-about-sparklin.html
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1495189/
5. https://www.scientificamerican.com/article/is-mineral-water-good-for-you/
6. https://www.medicalnewstoday.com/articles/324910.php
7. https://www.healthline.com/health/hard-water-and-soft-water#What%E2%80%99s-the-difference-between-hard-water-and-soft-water?-
8. https://www.mnn.com/your-home/at-home/questions/whats-the-difference-between-distilled-water-spring-water-and-purified
9. https://www.healthline.com/health/food-nutrition/alkaline-water-benefits-risks#how-it’s-made
10. https://health.clevelandclinic.org/electrolyte-drinks-beneficial-or-not/
11. https://www.thekitchn.com/whats-the-difference-between-club-soda-seltzer-and-sparkling-mineral-water-word-of-mouth-211869
12. https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/does-carbonated-water-harm-bones
13. https://cspinet.org/tip/your-seltzer-habit-harming-your-teeth
14. https://www.bonappetit.com/story/is-mineral-water-healthier-than-regular-water
15. https://ods.od.nih.gov/factsheets/Magnesium-HealthProfessional/
16. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30563174
17. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16895885
18. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18926940/
19. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3775240/
20. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16673011/
21. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23054869
22. https://orthoinfo.aaos.org/en/staying-healthy/calcium-nutrition-and-bone-health/
23. https://www.lifeextension.com/magazine/2014/12/magnesium-the-missing-link-to-a-healthy-heart/page-01
24. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16467502?dopt=Abstract
25. https://www.medicalnewstoday.com/articles/320793.php
26. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26582579/
27. https://www.healthline.com/nutrition/7-health-benefits-of-water
28. https://www.dailymail.co.uk/news/article-2706380/How-sparkling-mineral-water-11-times-SALT-tap-water.html
29. https://pubs.acs.org/doi/10.1021/acs.est.9b01517
30. http://www.bbc.com/future/story/20150911-is-sparkling-water-really-bad-for-you
31. https://www.verywellhealth.com/is-mineral-water-harmful-to-your-teeth-1059307
32. https://www.foodandwine.com/lifestyle/bottled-water-popular
33.Quattrini S, Pampaloni B,Brandi ML. Natural mineral waters : chemical characteristics and health effects. Clin Cases Miner Bone Metab. 2016;13(3):173–180. DOI 10.11138/ccmbm/2016.13.3.173
34.Wasserfurth P, Schneider I, Ströhle , Nebl J, Bitterlich N, Hahn A. Effects of mineral waters on acid–base status in healthy adults : results of a randomized trial. Food Nutr Res. 2019;63. DOI 10.29219/fnr.v63.3515